PROBIOTICA IN DE MEDIA

In januari 2008 verschenen er berichten over probiotica in de media. Dit ging om een onderzoek in het UMCU met probiotica en patiënten met pancreatitis. De aanleiding was een onderzoek met zeer zieke patiënten met pancreatitis (acute alvleesklierontsteking) die via een sonde vloeibare voeding en een preparaat met 6 verschillende bacteriestammen hadden gekregen. Dit bacteriemengsel was samengesteld op basis van eerder onderzoek. Men dacht dat dit, samen met de vloeibare voeding, rechtstreeks in de darm toegediend, de ontsteking bij deze ernstig zieke mensen kon verminderen.

 

Acute alvleesklierontsteking

Acute alvleesklierontsteking is een ernstige aandoening waaraan mensen kunnen overlijden. Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dat er in de groep die het bacteriemengsel had gekregen meer mensen waren overleden dan in de groep die de vloeibare voeding met een placebo (nepmiddel) had gekregen. De onderzoekers konden hier geen passende verklaring voor vinden. Nadere beschouwing van het onderzoek laat in elk geval zien dat er twijfel bestaat over de conclusie dat de doden als gevolg van het protocol zijn gevallen.

 

Niet te vergelijken

In dit onderzoek ging het om een preparaat dat niet te vergelijken is met de in de supermarkt verkrijgbare zuiveldranken met probiotica. Ook de toedieningsvorm was volkomen anders. De patiënten kregen het mengsel namelijk via een sonde toegediend. Dit is een dun, flexibel buisje dat via de neus wordt ingebracht en via de maag uitkomt in de dunne darm. Alles wat via de sonde gaat, dus ook de voeding en het bacteriemengsel, komt direct in de darm terecht. Daarnaast waren de gebruikte bacteriën speciaal voor dit onderzoek geselecteerd en nog niet eerder in deze combinatie gebruikt. Naast het mengsel werd ook sondevoeding toegediend, wat talrijke suikers bevat die in de darm konden fermenteren. In een darm die door de zware aandoening niet vergelijkbaar is met een normale darm, is dit een moeilijk te controleren gegeven. Verder moet opgemerkt worden dat de dunne darm bij patiënten met acute pancreatitis vaak ernstig is aangedaan en dat hierbij de bewegingen en de barrière functie van de darm sterk betrokken is.

 

Slechtere prognose

Ten slotte zijn er ook vraagtekens bij de opzet van de studie. Acute alvleesklierontsteking is een grillige ziekte met een moeilijk in te schatten ziekteverloop. De ene patiënt kan er veel slechter aan toe zijn dan een andere patiënt. Dit maakt onderzoek binnen deze patiëntengroep heel lastig. Voor een eerlijke vergelijking heb je namelijk twee groepen nodig die je exact met elkaar gaat vergelijken. Een aantal wetenschappers heeft uit de gegevens van het onderzoek opgemaakt dat er in de groep die het bacteriemengsel kreeg meer ernstig zieke mensen zaten dan in de placebogroep. De prognose van die mensen was al iets slechter en de kans op overlijden was daardoor ook groter. Uiteindelijk bleek dat de slechte resultaten niets te maken hadden met het bacteriemengsel.

Deze berichten hebben de veiligheid van probiotische zuivel in een kwaad daglicht gezet terwijl wereldwijd onderzoek met probiotische zuivel en jarenlang gebruik bij miljoenen mensen geen enkel negatief effect van probiotische zuivel hebben laten zien. In Scandinavië bijvoorbeeld worden al tientallen jaren vanaf de geboorte veel zuivelproducten met probiotische bacteriën geconsumeerd.

 

Literatuuronderzoek naar probiotica

In 2015 heeft een promovendus van Vrije Universiteit Amsterdam een groot literatuuronderzoek over de veiligheid van probiotica gedaan (http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/53511). Hierbij werd gekeken naar verschillende stammen die toegediend werden in mensen met een zwak immuunsysteem, zoals ouderen, baby’s, kinderen en ernstig zieken. Uit meer dan 300 klinische studies kwam naar voren dat er geen enkele reden was om aan te nemen dat probiotica onveilig zijn, zelfs in deze ernstig verzwakte mensen. Er kan dus met grote zekerheid worden gesteld dat probiotische zuivel uit de supermarkt veilig is.

 

Wat zegt de wetenschap over probiotica >