Inflammatoire darmziekten en de Westerse levensstijl
– Dr. Ilse Molendijk, MDL-arts in opleiding –
Tegenwoordig zien we steeds meer mensen met overgewicht en obesitas door de toenemende consumptie van het ‘Westerse dieet’. Dit voedingspatroon bestaat onder andere uit veel verzadigde vetten zoals in volle melkproducten, vet vlees, gebak en snacks zijn te vinden, weinig vezels en veel zout. In combinatie met een zittende levensstijl zorgt dit voor toename in gewicht, maar veel belangrijker, toename in metabole ziekten zoals een hoog cholesterol, suikerziekte en een hoge bloeddruk. Hierdoor is er een grotere kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Daarnaast komt er ook meer leververvetting voor bij patiënten met obesitas in vergelijking met de gezonde bevolking. Mensen met overgewicht horen daarom vaak dat ze meer moeten sporten en gezonder moeten eten om het risico op al deze aandoeningen te verkleinen. Maar wat is gezonder eten nu precies? En waarom heeft gezonder eten een goede invloed op de gezondheid? En hoe zit dat bij mensen die een inflammatoire darmziekte (IBD) hebben, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa? Hebben zij een grotere kans op het ontwikkelen van metabole ziekten?
IBD wordt onder andere gekarakteriseerd door veranderingen in de samenstelling en diversiteit van de bacteriën in de darm (het microbioom) en een grotere doorlaatbaarheid van de darmwand waardoor potentieel meer bacteriën door de darmwand naar buiten de darm verplaatsen. Hierdoor ontstaat er een chronisch ontstekingsproces in het lichaam wat mogelijk één van de bijdragende factoren is voor de verhoogde kans op het ontstaan van hart- en vaatziekten bij patiënten met IBD in vergelijking met de gezonde bevolking. Ook hebben patiënten met IBD een grotere kans op leververvetting in vergelijking met gezonde mensen, ook wel de ‘metabole ziekte van de lever’ genoemd. Deze leververvetting kan uiteindelijk verlittekening van de lever veroorzaken. In het ergste geval kan het levercirrose veroorzaken waarbij de lever uiteindelijk minder goed kan gaan functioneren. Het lijkt er dus op dat mensen met IBD een grotere kans hebben op het ontstaan van metabole ziekten en hart- en vaatziekten mogelijk door de verhoogde doorlaatbaarheid van de zieke darm voor bacteriën.
Verschillende studies hebben aangetoond dat een dieet bestaande uit onder andere groenten, fruit, volle granen, peulvruchten, noten en vis (ook wel het Mediterrane dieet genoemd) een positief effect heeft op de doorlaatbaarheid van de darm en de samenstelling en diversiteit van de darmbacteriën. Als er minder bacteriën door de darmwand naar buiten de darm migreren, wordt het chronische ontstekingsproces in het lichaam verminderd wat een gunstig effect lijkt te hebben op het ontstaan van hart- en vaatziekten en leververvetting. Het is dus goed mogelijk dat patiënten met IBD nog meer baat hebben bij gezond eten in de vorm van het Mediterrane dieet dan gezonde mensen.
“Patiënten met IBD hebben nog meer baat bij gezond eten in de vorm van het Mediterrane dieet dan gezonde mensen.”
Momenteel wordt er op meerdere plaatsen in Nederland onderzoek gedaan naar het effect van voeding op het ontstaan en verminderen van metabole ziekten en op welke manier dit dan bewerkstelligd wordt. In de toekomst zullen we dus pas echt weten hoe gezond gezond eten is!
Meer columns lezen? Kijk hier >