Berberine lijkt poliepvorming in de darm tegen te gaan
Dikke darmkanker staat zowel bij mannen als bij vrouwen op de derde plaats van meest voorkomende vorm van kanker. Sinds 2014 is het voor mensen tussen de 55 en 75 jaar mogelijk om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. Met behulp van deze screening wordt onderzocht of er bloed in de ontlasting zit. Indien dit het geval is, wordt met een cameraonderzoek de binnenkant van de dikke darm bekeken (coloscopie). Door het bevolkingsonderzoek kan dikke darmkanker al in een vroeg stadium ontdekt worden waardoor snel gestart kan worden met een behandeling en dat leidt tot een hogere overleving en een betere prognose.
Tijdens een coloscopie kunnen verschillende darmafwijkingen (ontstekingen, poliepen en tumoren) worden gevonden die mogelijke oorzaken zijn van het bloed in de ontlasting. Een adenoom in de dikke darm is een poliep en is een voorloper van dikke darmkanker. De meeste adenomen ontwikkelen niet tot dikke darmkanker, maar om het risico te verminderen worden de adenomen meestal verwijderd tijdens de coloscopie. Na het verwijderen bestaat de kans dat de adenomen weer terugkeren, op dezelfde plek of elders in de darm. Deze kans is afhankelijk van de grootte, het soort en de genetische aanleg voor het ontwikkelen van adenomen.
Om de kans op terugkeer van een adenoom te verkleinen zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd om te kijken of er een middel is dat gegeven kan worden ter voorkoming van de groei van nieuwe adenomen. Voorbeelden van onderzochte middelen zijn aspirine, vitamine D, calcium en foliumzuur. Deze middelen laten geen eenduidig positief resultaat zien als preventief middel en wordt daarom niet aanbevolen.
Recent hebben onderzoekers in China gekeken naar het effect en de veiligheid van berberine ter preventie van nieuwe adenomen. Berberine is een stof dat uit bepaalde medicinale planten wordt gehaald en in China wordt dit regelmatig gebruikt tegen diarree en darmontstekingen. Onderzoek bij dieren heeft al aangetoond dat berberine een remmend effect heeft op de ontwikkeling van dikke darmkanker en de veronderstelling is dat dit remmende effect wordt veroorzaakt door veranderingen in de structuur van het microbioom.
“Berberine is een stof dat uit bepaalde medicinale planten wordt gehaald…”
Patiënten die meededen aan het onderzoek hadden in de zes maanden voor de start van het onderzoek een coloscopie gehad waarbij één of meerdere adenomen waren verwijderd. Na de coloscopie kregen 429 patiënten één tot twee jaar lang dagelijks berberine en 462 patiënten een placebo. Na één jaar werd een nieuwe coloscopie uitgevoerd om te kijken of er nieuwe adenomen zichtbaar waren. De patiënten bij wie geen darmafwijkingen werden gevonden gingen nog een jaar door met de medicatie en kregen een jaar later opnieuw een coloscopie.
In de groep patiënten die berberine kreeg had 36% een nieuw adenoom ontwikkeld in de eerste twee jaar na de verwijdering van het vorige adenoom. In de groep met de placebo was dit percentage 47%. In beide groepen waren weinig bijwerkingen van de medicatie opgetreden. Berberine lijkt dus een positief effect te hebben als preventie voor de ontwikkeling van een nieuw adenoom, maar alsnog was er bij ongeveer één derde van de patiënten een nieuw adenoom geconstateerd. Berberine is makkelijk te verkrijgen en laag in kosten, dus het lijkt wel een potentieel begin voor de ontwikkeling van een preventief middel.
Berberine lijkt dus een goede keuze als preventief middel ter voorkoming van de groei van nieuwe adenomen na coloscopie, want het lijkt zowel een effectief als een veilig middel. Desondanks waren er bij ongeveer één derde van de patiënten waren nog wel nieuwe adenomen gegroeid, dus verder onderzoek zou nodig zijn om te kijken op welke manier het percentage bij wie de adenomen zijn teruggekeerd nog meer kan worden verlaagd. Daarnaast zou de werking van berberine nog verder onderzocht kunnen worden, hoe dit zo optimaal mogelijk kan worden toegepast.
Bron: Chen, Y et al. (2020). Berberine versus placebo for the prevention of recurrence of colorectal adenoma: A multicentre, double-blinded, randomised controlled study. The Lancet. Gastroenterology & Hepatology, 5(3), 267-275
Lees ook:
- Antidepressivum laat goede effecten zien bij PDS
- Parkinson uit zich vaak eerst met maagdarmklachten
- Anti-TNF medicatie of een operatie als eerste behandeling bij de ziekte van Crohn
- Hoger risico op lange termijn complicaties door persisterende vlokatrofie bij coeliakie
- Thalidomide effectief tegen terugkerend bloedverlies bij angiodysplasie