ZWANGERSCHAP EN OBSTIPATIE
Een vervelende en veel voorkomende zwangerschapskwaal is obstipatie (verstopping). Zelfs als een vrouw voor de zwangerschap geen last heeft van haar stoelgang kan dit tijdens de zwangerschap opeens opspelen. De belangrijkste oorzaken van verstopping en harde ontlasting bij zwangere vrouwen zijn hormonale veranderingen, verminderde lichaamsbeweging, druk van inwendige organen, veranderde bloedsomloop en natuurlijk niet te vergeten: de aanwezigheid van de baby! Deze neemt gedurende de zwangerschap steeds meer ruimte in waardoor de darmen in de verdrukking komen. Zwangerschap en obstipatie gaan vaak samen. Ook na de bevalling kan de stoelgang nog een tijd voor problemen zorgen.
Aambeien tijdens de zwangerschap
Aambeien komen bij wel 85% van de zwangere vrouwen voor. Aambeien zijn gezwollen aderen aan het uiteinde van de endeldarm, deze kunnen zowel uitwendig als inwendig zijn. De meest voorkomende klachten zijn bloed bij het afvegen en jeuk. Er zijn een aantal belangrijke redenen hiervoor:
- Obstipatie.
- Hogere druk in de buik door de zwangerschap.
- Hormonale veranderingen waardoor het bindweefsel rekbaarder (zwakker) wordt.
Tips voor een goede darmgezondheid tijdens je zwangerschap
Naast een gezonde en vooral gevarieerde voeding (dat advies geldt natuurlijk voor iedereen) is er een aantal tips waar u rekening mee kunt houden als u zwanger bent:
- Begin elke dag met een ontbijt. Hierdoor komt uw darmwerking goed op gang.
- Eet regelmatig en goed verdeeld over de dag. Ideaal is drie hoofdmaaltijd en tussendoor iets kleins zoals fruit. Zo hou u de darmen in beweging.
- Eet veel vezels. Lees verderop meer tips.
- Drink veel. Minimaal 2 liter per dag en als je borstvoeding geeft liever nog iets meer. Denk hierbij vooral aan water, (kruiden-/rooibos-) thee en eventueel sap. Zuivelproducten (melk, yoghurt) en soep tellen ook mee.
- Neem probiotica. Deze goede bacteriën ondersteunen de darmgezondheid en zijn ook geschikt om tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding te drinken.
- Probeer voldoende te bewegen. Intensief sporten is natuurlijk niet nodig, maar probeer wel elke dag te wandelen of te fietsen of een andere vorm van matig intensieve beweging. Niet alleen stimuleert u zo de stoelgang, u conditie hou uw ook goed op peil!
- Denk ook aan rust en ontspanning. Voor veel mensen is de zwangerschap (en vooral de naderende bevalling) een spannende tijd. Zorg er voor dat u ook uw rust neemt zodat u alles even kunt loslaten. Veel darmen zijn erg gevoelig voor stress.
- Negeer aandrang niet. Het uitstellen van de toiletgang zorgt ervoor dat uw ontlasting alleen maar verder ‘indikt’. Dit maakt de stoelgang alleen maar lastiger en pijnlijker en kan bovendien uw darmwand beschadigen.
Vol vezels!
Vezels vindt u bijvoorbeeld in fruit en groente. U kunt bijvoorbeeld de warme maaltijd of de boterhammen aanvullen met rauwkost. Of tussendoor groente en fruit eten als snack. Het is wel heel erg belangrijk dat u rauwe groente goed wast. In principe zijn er geen ‘verboden’ producten. Wel is het zo dat sommige mensen van koolsoorten gasvorming kunnen krijgen. Vooral tijdens de borstvoeding is dit natuurlijk niet gewenst. Bananen kunt u prima eten als u last heeft van obstipatie. U moet er wel genoeg bij drinken. Fruit hoeft u overigens niet te schillen omdat juist de schil veel vezels bevat. Wel eerst goed wassen natuurlijk. Ook graanproducten leveren veel vezels. Denk hierbij aan zilvervliesrijst en volkoren pasta, maar ook gewone gekookte aardappelen zijn prima! Bij brood moet u goed opletten dat op het etiket ‘bruin’ of ‘volkoren’ staat. De kleur van het brood of de aanwezigheid van bijvoorbeeld pitjes op de korst zegt namelijk niks over het gehalte aan vezels. Veel broden (net als ontbijtkoek) worden ‘gekleurd’ met moutmeel. Een hele goede bron van vezels zijn peulvruchten zoals bonen, doperwten, kikkererwten, linzen etc. Misschien eet u niet zo vaak bonen of aanverwante producten maar het is de moeite waard om eens wat recepten uit te proberen. Net als bij de koolsoorten kunnen sommige mensen met gevoelige darmen wat kramp krijgen. Maar dit kan geen kwaad en is vaak een kwestie van wennen. Gedroogd fruit zoals abrikozen, rozijnen en pruimen zijn een lekker tussendoortje en erg vezelrijk. Pruimen bevatten daarnaast een stofje in de schil die de darmwand kunnen prikkelen. Let er wel op dat dit soort voedingsmiddelen veel vocht kunnen opnemen (als een spons). Als u te weinig drinkt kan de verstopping hierdoor erger worden! Tenslotte bevatten ook noten veel vezels. Erg lekker om eens een handje noten te nemen. Een aandachtspunt van noten is wel dat ze naast vezels ook veel vet bevatten. Moet u op uw gewicht letten? dan zijn noten een minder geschikt tussendoortje.
Let op met:
- Ontbijtkoek: een prima tussendoortje maar stimuleert niet de darmwerking. Ontbijtkoek (ook de volkoren variant) bevat weinig vezels en relatief veel suikers.
- Koffie, thee, cola: veel drinken is verstandig maar let op met dranken waar veel cafeïne inzit. Sommige zwangere vrouwen wordt aangeraden om helemaal geen cafeïne te gebruiken.
- Laxeermiddelen: gebruik laxeermiddelen niet langdurig en alleen op advies en onder begeleiding van je (huis)arts of verloskundige. Ook ‘natuurlijke’ en/of laxeermiddelen op ‘natuurlijke basis’ bijvoorbeeld met senna kunnen schadelijk zijn.
- Vruchtensap: sap is geen goede vervanging van een stuk fruit. Af en toe is geen probleem maar een ‘echt’ stuk fruit levert meer vezels dan een glas sap.
- Dranken die veel suiker bevatten (ook zogenaamde vruchtendranken).
Lees hier ook meer over obstipatie >