FODMAP: nooit meer buikpijn?

FODMAP: nooit meer buikpijn?

– Karine Hoenderdos, diëtiste –

Soms wordt er in de dieetleer nog iets ontdekt dat écht vernieuwend en veelbelovend is. Wat mij betreft is dat het FODMAP-dieet, dat speciaal is ontwikkeld voor mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Het is een aandoening waar zeer veel mensen last van hebben. In Nederland gaat het naar schatting om 5-20% van de bevolking die regelmatig last heeft van diarree, buikpijn, verstopping of een opgeblazen buik.

Veel mensen met PDS weten of vermoeden wel dat er een link ligt tussen hun klachten en voeding, maar het kost vaak maandenlang puzzelen voordat een beetje bekend is op welke producten de darmen heftig reageren. En daarom is dat FODMAP dieet zo veelbelovend!

Speerpunt in dit dieet zijn bepaalde groepen koolhydraten (FODMAP staat voor Fermentation of Oligosaccaharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols). Bij mensen met het prikkelbare darmsyndroom komen deze koolhydraten (deels) onverteerd in de dikke darm terecht. Daar worden deze koolhydraten gefermenteerd, oftewel omgezet door de darmbacteriën die daar aanwezig zijn. Daarbij ontstaan stoffen en gassen die de darm kunnen prikkelen en die buikklachten kunnen veroorzaken als je daar gevoelig bent. Ook kunnen deze koolhydraten vocht aantrekken in de darm, waardoor de darm opzwelt. Door de druk krijg je dan een opgeblazen buik en pijn. Voorbeelden van deze koolhydraten zijn lactose (melksuiker), fructose (vruchtensuiker) en koolhydraten uit tarwe, kool en bonen.

Het unieke van FODMAP is de gestructureerde aanpak. In de eliminatiefase laat je alle FODMAP-rijke producten weg uit de voeding. Dat is een streng dieet. Laat bijvoorbeeld maar eens alle tarwe, melk en ui weg uit de voeding. Vooral voor de mensen die gewend zijn om kant-en-klaar producten te kopen, is dit lastig. Maar veel mensen ervaren in deze fase al zoveel verlichting van hun klachten, dat ze het er graag voor over hebben.

Na de eliminatiefase worden stuk voor stuk groepen FODMAP-rijke producten toegelaten. Als de klachten dan weer terugkomen, betekent dat: terug naar het eliminatiedieet. Als de klachten wegblijven, betekent het dat deze groep zonder problemen in het dieet kan blijven. Uiteindelijk ontstaat zo een dieet dat precies op maat is.

Steeds meer mensen proberen het dieet uit en het overgrote deel van hen heeft daardoor veel minder klachten. Steeds meer diëtisten verdiepen zich in dit dieet en volgen nascholingen om mensen met PDS te kunnen adviseren.

Ja, het FODMAP-dieet is zeer veelbelovend. Maar wat het vooral ook laat zien is hoe belangrijk voeding is voor het functioneren van de darmen. Als we eten, voeden we niet alleen onszelf, maar ook de bacteriën in onze darm. Als die bacteriën niet tevreden zijn met ons dieet, dan krijgen wij gezondheidsproblemen. FODMAP is eten zoals bij je persoonlijke darmflora past. Ik vermoed dat steeds meer ‘nieuwe’ diëten zich daarop gaan richten in de toekomst.