Microscopische colitis: een overzichtsartikel
Microscopische colitis (MC) is de overkoepelende naam voor lymfocytaire en collagene colitis (CC). Dit ziektebeeld wordt pas sinds kort erkent als veelvoorkomende oorzaak van diarree en komt vrijwel in gelijke frequentie voor als inflammatoire darmziekten (IBD). Microscopische colitis komt met name voor bij vrouwen van middelbare leeftijd, maar de ziekte kan zich op iedere leeftijd manifesteren.
Klachten bestaan uit waterige (niet-bloederige) diarree zonder zichtbare afwijkingen op endoscopisch of radiologisch onderzoek. Lymfocytaire colitis karakteriseert zich door een vergroot aantal ontstekingscellen (lymfocyten) in de darmwand. Collagene colitis kenmerkt zich door een verdikte bindweefsellaag (subepitheliaal collageen). In beide ziektebeelden wordt een vergrote mononucleaire infiltratie in de lamina propria gevonden.
Het ontstaan van microscopische colitis is grotendeels onbekend, maar het zou kunnen worden veroorzaakt door een auto-immuun reactie, medicijnreactie of als reactie op bacteriële toxines. Een abnormale collageen metabolisme zou ook nog een rol kunnen spelen bij collagene colitis.
Tot op heden is alleen het medicijn budesonide effectief gebleken in de behandeling en het onderhoud van microscopische colitis. Indien budesonide niet lijkt te werken dan zouden thiopurines of anti-TNF medicatie mogelijk kunnen helpen, maar dit is nog steeds in de experimentele fase.
De lange termijn prognose van microscopische colitis is goed; er lijkt geen verhoogd risico te bestaan op darmkanker zoals bij IBD wel het geval is. Ook lijkt de ziekte zich in een deel van de gevallen zelf uit te doven.
Verder uitgebreid onderzoek dient er nog gedaan te worden om de ziekte en de behandeling beter in kaar te brengen.
Dit stuk is geschreven door drs. Linda Wanders, arts-onderzoeker maag-, darm- en leverziekten
Bron: Bouma G, Münch A. Microscopic colitis. Dig Dis. 2015;33(2):208-14.