Coeliakie

Budesonide lijkt niet effectief in de behandeling coeliakie, naast glutenvrij dieet

Coeliakie is een auto-immuunziekte die 0,5%-1% van de wereldbevolking treft en veroorzaakt (en in stand gehouden) wordt door de inname van gluten via de voeding. Coeliakie is goed gekarakteriseerd en wordt gedefinieerd door kenmerkende schade aan het slijmvlies van de dunne darm en infiltratie van immuun cellen. De enige erkende behandeling is een strikt, levenslang, glutenvrij dieet.

Hoewel coeliakie – zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa – darmontsteking met zich meebrengt, wordt het traditioneel niet beschouwd als een inflammatoire darmaandoening. De behandeling voor coeliakie verschilt dan ook aanzienlijk van dat van inflammatoire darmaandoeningen. Er zijn echter incidentele meldingen geweest dat coeliakie een vergelijkbaar beeld liet zien als inflammatoire darmaandoeningen. Net als inflammatoire darmaandoeningen heeft onbehandelde coeliakie gevolgen op de lange termijn, waaronder een verhoogde kans op osteoporose en een verhoogd risico op kanker. Hoewel een glutenvrij dieet als effectief wordt beschouwd, kan een verbetering van het darmslijmvlies vele maanden of jaren duren. In een eerdere prospectieve studie van 99 patiënten met nieuw gediagnosticeerde coeliakie, had slechts 54% een respons (Marsh 0/1) na 1 jaar en 85% na 5 jaar, ondanks uitstekende therapietrouw.

De basis voor de behandeling van de meeste andere systemische chronische ontstekingsziekten, waaronder inflammatoire darmaandoeningen, is inductietherapie (vaak met corticosteroïden) gevolgd door onderhoudstherapie. Sommige onderzoeken hebben ook een voordeel laten zien bij coeliakie wanneer ontstekingsremmers zijn gebruikt naast een glutenvrij dieet. Budesonide is een lokaal actieve corticosteroïde. Orale toediening van budesonide is met succes gebruikt om remissie te induceren bij refractaire coeliakie (een zeldzame vorm van coeliakie waarbij een glutenvrij dieet onvoldoende helpt), hoewel gerandomiseerde gecontroleerde studies ontbreken.

“Sommige onderzoeken hebben ook een voordeel laten zien bij coeliakie wanneer ontstekingsremmers zijn gebruikt naast een glutenvrij dieet.”

In een recente dubbelblinde, placebogecontroleerde, gerandomiseerde studie wilden de onderzoekers kijken of het toevoegen van budesonide gelijktijdig met een glutenvrij dieet ook bij patiënten met nieuw gediagnosticeerde coeliakie het herstel zou versnellen. Zij keken naar de effecten van budesonide 9mg (of placebo) op de darmwand na 8 en 52 weken. Hierbij werd gebruikt gemaakt van de Marsh classificatie, waarmee de mate van de darmwand schade wordt geclassificeerd. Marsh 0 is een normale darmwand.

Negentien patiënten werden gerandomiseerd in de budesonide-groep en 18 in de placebogroep. Er werden geen significante verschillen (alle P > 0,32) waargenomen in week 8 (Marsh 0 of 1) (budesonide: 37% vs placebo: 28%), remissie van week 8 (Marsh 0) (32% vs 17%), week 52 respons (63% vs 44%) en week 52 remissie (42% vs 33%). Er waren geen statistisch significante verschillen in symptomen of bijwerkingen tussen de behandelingsgroepen.

Uit deze studie komt naar voren dat de toevoeging van budesonide bij nieuwe gediagnosticeerde patiënten met coeliakie, het herstelproces niet versnelt.

Bron: Newnham et al. Adjunctive Induction Therapy With Oral Effervescent Budesonide in Newly Diagnosed Coeliac Disease. Aliment Pharmacol Ther. 2021;54(4):419-428.

Lees ook: