Antibiotica rondom keizersnede geen aanslag op microbioom kind, de keizersnede wel
De verwerving en ontwikkeling van het microbioom bij baby’s kan worden aangetast door externe verstoringen zoals bevalling via keizersnede (CS), flesvoeding en antibiotica. Acute effecten van antibiotica op de microbiota variëren van diarree tot een verhoogd risico op levensbedreigende aandoeningen bij premature pasgeborenen, zoals necrotiserende enterocolitis. De langetermijngevolgen van dergelijke verstoringen voor de mens-microbiële symbiose zijn moeilijker te onderscheiden, maar chronische aandoeningen zoals inflammatoire darmziekten, obesitas, astma, allergie en type 1 diabetes zijn in verband gebracht met antibioticagebruik bij kinderen en een veranderde darmmicrobiota.
In de afgelopen jaren zijn internationale verloskundige richtlijnen herzien om infecties te verminderen bij zowel moeder als kind. Omdat de implementatie van deze aangepaste richtlijnen heeft geleid tot een verhoogd prenataal antibioticagebruik, neemt de bezorgdheid over de vroege blootstelling aan breedspectrumantibiotica en de daarmee samenhangende effecten op de ontwikkeling van het darmmicrobioom en verschillende aandoeningen later in het leven toe. Bovendien kan blootstelling aan antibiotica op jonge leeftijd het risico op multiresistente bacteriële infecties bij neonatale patiënten verhogen. Recente epidemiologische en mechanistische gegevens over het verband tussen vroeg antibioticagebruik, dysbiose en ziekte ondersteunen deze bezorgdheid.
Een van de herziene protocollen die wereldwijd tot een verhoogde blootstelling aan antibiotica leiden, is de richtlijn van het National Institute for Health and Care Excellence (NICE) (2011) voor antibioticagebruik rondom keizersnedes. In deze herziene richtlijn wordt geadviseerd om profylactische (voorzorg) antibiotica toe te dienen aan de moeder voorafgaand aan de snede in de huid, in plaats van na het afklemmen van de navelstreng. Het is aangetoond dat dit beleid het maternale risico op infecties, met name endometritis en wondinfecties, vermindert. Als direct gevolg hiervan worden momenteel echter alle baby’s die met CS worden geboren, via de navelstreng blootgesteld aan breedspectrumantibiotica, als ze zich aan deze herziene richtlijn houden. Hoewel er geen toename van de incidentie van neonatale sepsis werd waargenomen, blijven de effecten op de kolonisatie van de darmmicrobiota en de gevolgen voor de gezondheid op lange termijn grotendeels onbekend.
Nederlandse onderzoekers veronderstelden dat blootstelling aan antibiotica bij kinderen geboren via keizersnede, gerelateerd aan de herziene internationale richtlijnen, het microbiële kolonisatieproces beïnvloedt en de gezondheidsresultaten kan beïnvloeden. In een gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT) evalueerden ze dit effect door de microbioomsamenstelling van baby’s geboren via keizersnede met en zonder intra-uteriene blootstelling aan antibiotica te vergelijken, gedurende 3 jaar.
In deze gerandomiseerde gecontroleerde studie kregen vrouwen die via keizersnede bevallen antibiotica voorafgaand aan de huidincisie (n=20) of na het afklemmen van de navelstreng (n=20). Een derde controlegroep van vaginaal bevallende vrouwen (n=23) werd geïncludeerd. De microbiota werd bepaald bij alle zuigelingen op 1, 7 en 28 dagen na de geboorte en op 3 jaar door middel van genetische methoden (16S rRNA-gensequencing en shotgun-sequencing van het hele metagenoom).
Vergeleken met vaginaal geboren baby’s werden in de eerste maand grote verschillen gevonden in microbiële diversiteit en samenstelling in beide keizersnede-groepen. Een verminderde rijkdom in soorten die behoren tot de geslachten Bacteroides en Bifidobacterium werd gevonden met een gelijktijdige toename van leden die behoren tot de phylum Proteobacteria. Deze verschillen waren verdwenen op de leeftijd van 3 jaar. Er werden op geen van de tijdstippen statistisch significante verschillen waargenomen in taxonomische en functionele samenstelling van het microbioom tussen beide keizersnede-groepen.
“Vergeleken met vaginaal geboren baby’s werden in de eerste maand grote verschillen gevonden in microbiële diversiteit en samenstelling in beide keizersnede-groepen.”
De onderzoekers bevestigden dat de kolonisatie van het microbioom sterk wordt beïnvloed door een keizersnede, maar dat maternale toediening van antibiotica voorafgaand aan keizersnede niet resulteert in een tweede aanslag op het aangetaste microbioom.
Bron: T Dierikx et al. Influence of timing of maternal antibiotic administration during caesarean section on infant microbial colonisation: a randomised controlled trial. Gut November 21, 2021
Lees ook:
- Antidepressivum laat goede effecten zien bij PDS
- Parkinson uit zich vaak eerst met maagdarmklachten
- Anti-TNF medicatie of een operatie als eerste behandeling bij de ziekte van Crohn
- Hoger risico op lange termijn complicaties door persisterende vlokatrofie bij coeliakie
- Thalidomide effectief tegen terugkerend bloedverlies bij angiodysplasie