Darmflora

Ongezonde voeding gelinkt aan (darm)ontstekingen

Het darmmicrobioom beïnvloedt rechtstreeks de balans van pro-inflammatoire (ontstekingsbevorderende) en anti-inflammatoire (ontstekingsremmende) reacties in de darm. Competitie tussen microben in de darm om voedingsstoffen speelt een sleutelrol bij het beheersen van dit evenwicht. Een voorbeeld is inflammatoire darmziekte (IBD), waarbij de balans tussen de darmmicrobiota en het immuunsysteem in de darmen verloren gaat. Naast de lokale immuunreacties, beïnvloed de darmmicrobiota ook het imuunsysteem in de rest van het lichaam en is het betrokken bij een groeiend aantal immuun gemedieerde ontstekingsziekten, variërend van diabetes tot artritis en systemische lupus erythematosus. In disbalans in de darm en bijbehorende ontsteking zijn ook betrokken bij kanker en hart- en vaatziekten. Epidemiologische studies brachten verschillende voedingsfactoren aan het licht die verband houden met het ontstaan van deze ziekten. De mechanismen die aan deze relatie ten grondslag liggen, blijven echter grotendeels onbekend.

Omdat microben afhankelijk zijn van voeding in de darm, wordt het darmmicrobioom vaak voorgesteld als een bemiddelaar waardoor voedingsmiddelen hun pro-inflammatoire en anti-inflammatoire effecten uitoefenen. Dierproeven toonden bijvoorbeeld aan dat voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan verzadigde vetten, ijzer, suiker, zout en weinig vezels ontstekingen en auto-immuniteit induceren door microbiële mechanismen zoals inductie van T-helper 17 (TH17)-cellen. Andere studies bij muizen en mensen suggereerden dat ingrediënten die tijdens voedselverwerking worden toegevoegd, waaronder voedingsemulgatoren, antimicrobiële additieven en kunstmatige zoetstoffen de doorlaatbaarheid van de darm en darmontstekingen bevorderen door een toename van mucolytische bacteriën en endotoxinen. Daarentegen leidt een hoge inname van tryptofaan en vezels over het algemeen tot balans die verband houden met de gezondheid van de darmen.

Langdurige dieetinterventies zijn mogelijk het meest geschikt voor de modulatie van de darmmicrobiota. Hoewel extreme veranderingen in het voedingspatroon op korte termijn de darmflora nog steeds kunnen verstoren, is er een microbiële veerkracht bij volwassenen die gebaseerd is op het gebruikelijke dieet op de lange termijn, waardoor de balans relatief stabiel is.

Dieet en ontstekingen

Onderzoekers vanuit Groningen toonden wederom aan dat fastfood, alcohol, vlees en suiker zorgen voor slechte darmbacteriën en daarmee ontstekingsreacties in het hele lichaam die weer ziektes als diabetes en hartaandoeningen aanjagen. Plantaardig voedsel zorgt juist voor een tegengesteld effect.

De onderzoekers keken naar de wisselwerking tussen voedingsgewoontes, darmbacteriën en darmontstekingen bij mensen met een darmaandoening zoals de ziekte van Crohn of prikkelbaar darmsyndroom en bij mensen met normale gezonde darmen. Van alle deelnemers aan het onderzoek analyseerden ze de ontlasting en de deelnemers vulden een vragenlijst in om hun een goed beeld te krijgen van hun dieetpatronen. In totaal hebben de onderzoekers 173 dieetpatronen en hun relatie met het darmmicrobioom geanalyseerd.

Bewerkte voedingsmiddelen en dierlijke voedingsmiddelen werden consequent geassocieerd met hogere aanwezigheid van Firmicutes, Ruminococcus-soorten van het geslacht Blautia en bacteriën die endotoxinen produceren. Het tegenovergestelde werd gevonden voor plantaardig voedsel en vis, die positief geassocieerd waren met bacteriën die korteketenvetzuren produceren. Korteketenvetzuren spelen een belangrijke rol bij het behoud van de gezondheid van de darm en stofwisseling. Inname van gezonde voeding kan dus een grote impact hebben op het microbioom, en daarmee op ontstekingen in het lichaam.

Bron: Bolte L et al. Long-term dietary patterns are associated with pro-inflammatory and anti-inflammatory features of the gut microbiome. Gut 2 April 2021

Lees ook: