Veel meer medicijnen dan eerder gedacht hebben effect op darmflora en werken antibiotica-resistentie in de hand
Antibiotica schakelen naast de schadelijke bacteriën ook goede bacteriën uit. Het gaat met name om de bacteriën die in darmstelsel leven. Hoe groot die impact nou eigenlijk is, is nog onduidelijke, mede doordat veel darmbacteriën niet goed te kweken zijn. De reden hiervoor is dat de meeste darmbacteriën anaerobe bacteriën zijn, dat wil zeggen dat zij zonder zuurstof groeien, dus (vrijwel) niet in kweekschaaltjes.
Onderzoekers van de Universiteit in Heidelberg zijn in staat geweest om de 40 meest voorkomende darmbacteriën te kweken. Zij bekeken ook het effect van verschillende medicijnen op deze darmbacteriën. In totaal testen zij bijna 1.000 verschillende medicijnen, waaronder 156 verschillende antibiotica en 835 veel gebruikte andere medicijnen, zoals pijnstillers en bloeddrukverlagers.
Bijna een kwart van de medicijnen die niet bedoeld waren om bacteriën te doden, hadden toch dat effect op de bacteriën. Onder deze medicijnen vielen, protonpomp remmers (zuurremmers) zoals omeprazol, calcium-kanaal blokkers (bloeddrukverlagers), antihistaminica (bij allergie), pijnstillers en antipsychotica. In het geval van de verschillende typen antipsychotica werd gezien dat zij dezelfde groepen bacteriën aantasten, wat hint op een link met de hersen-darm-as.
Bijna een kwart van de medicijnen die niet bedoeld waren om bacteriën te doden, hadden toch dat effect op de bacteriën.
Wat de onderzoekers eveneens opviel was dat de bacteriën die het meest door medicijnen werden aangetast, ook het vaakst ongevoelig waren voor antibiotica. Vandaar dat de onderzoekers nog eens meer in detail keken naar de bekende darmbacterie E. coli. Deze bacterie draagt het antibiotica-resistentie gen TolC met zich mee. Dit gen werd zowel door antibiotica als andere veelgebruikte medicijnen geactiveerd.
Wat kunnen we hier uit opmaken?
Concluderend kan dus worden gezegd dat veel meer medicijnen naast antibiotica effect hebben op (darm)bacteriën en dat deze medicijnen waarschijnlijk ook medeverantwoordelijk zijn voor de toegenomen antibioticaresistentie.
Bron: Maier L et al. Extensive impact of non-antibiotic drugs on human gut bacteria. Nature 19 March 2018
Meer over darmbacteriën >