De rol van het microbioom bij diabetes type 2
In het lichaam wordt de bloedsuikerspiegel geregeld door twee hormonen die door de alvleesklier worden gemaakt: insuline en glucagon. Bij diabetes type 2 maakt de alvleesklier minder insuline en ook zijn de cellen in het lichaam minder gevoelig voor insuline. Hierdoor is de bloedsuikerspiegel te hoog wat schadelijk is voor onder andere de bloedvaten, nieren, zenuwen en ogen. Diabetes type 2 komt tegenwoordig vaak voor. In 2019 waren er ongeveer 1 miljoen mensen in Nederland met diabetes type 2 en de voorspelling is dat dit aantal nog sterk gaat stijgen de komende jaren. De oorzaak van de aandoening is niet bekend, maar wel is duidelijk dat verschillende omgevingsfactoren hierbij betrokken zijn. Een aantal onderzoekers suggereren dat het microbioom een centrale rol kan spelen en daarmee ook de invloed van het dieet kan verklaren. De onderzoeken die tot nu toe zijn uitgevoerd zijn klein en de resultaten zijn niet geheel eenduidig.
Laatst is in een Nederlands onderzoek de relatie tussen het microbioom en diabetes type 2 onderzocht waaraan 2.166 mensen deelnamen. Uit het onderzoek kwam dat een grotere soortenrijkdom van het microbioom (het aantal soorten darmbacteriën) is geassocieerd met een betere insulinegevoeligheid en een kleinere soortenrijkdom was te zien bij mensen met diabetes type 2. Ook waren er aanwijzingen dat een hogere diversiteit van het microbioom (het aantal soorten darmbacteriën en de verdeling daarvan) een relatie heeft met een betere insulinegevoeligheid.
“Ook waren er aanwijzingen dat een hogere diversiteit van het microbioom een relatie heeft met een betere insulinegevoeligheid.”
In het onderzoek is ook gekeken naar een verschil in soorten bacteriën. Een aantal bacteriegroepen waren geassocieerd met een betere gevoeligheid voor insuline: Christensenellaceae, Marvinbryantia en Ruminococcaceae. Ook bleek dat mensen met diabetes type 2 minder van de bacteriegroepen Clostridiaceae, Peptostreptococcaceae, Clostridium sensu stricto, Intestinibacter en Romboutsia hadden in de samenstelling van hun microbioom. Wat opvalt is dat al deze bacteriën in staat zijn om butyraat te produceren; een korteketenvetzuur die vrijkomt bij de afbraak van vezels in de dikke darm. Butyraat heeft verschillende functies in het lichaam, bijvoorbeeld het behoud van de darmbarrière en het speelt een rol in het afweersysteem en het metabolisme. In eerder onderzoek is een relatie gevonden tussen butyraat en insulinegevoeligheid, dus de onderzoeksgroep is van mening dat de resultaten uit beide onderzoeken aan elkaar gerelateerd kunnen zijn.
De samenstelling van het microbioom heeft dus een invloed op de insulinegevoeligheid en kan daarmee een rol spelen bij diabetes type 2. Het is belangrijk om te achterhalen wat precies de relatie is tussen het microbioom en diabetes type 2. Deze informatie kan dan namelijk worden gebruikt voor eventuele preventie en behandeling van de aandoening.
Bron: Chen Z, Radjabzadeh D, Chen L, Kurilshikov A, Kavousi M, Ahmadizar F, Ikram MA, Uitterlinden AG, Zhernakova A, Fu J, Kraaij R, Voortman T. Association of Insulin Resistance and Type 2 Diabetes With Gut Microbial Diversity: A Microbiome-Wide Analysis From Population Studies. JAMA Netw Open. 2021 Jul 1;4(7):e2118811.
Lees ook:
- Antidepressivum laat goede effecten zien bij PDS
- Parkinson uit zich vaak eerst met maagdarmklachten
- Anti-TNF medicatie of een operatie als eerste behandeling bij de ziekte van Crohn
- Hoger risico op lange termijn complicaties door persisterende vlokatrofie bij coeliakie
- Thalidomide effectief tegen terugkerend bloedverlies bij angiodysplasie