Dieet

Lusten darmbacteriën het ook rauw?

Uit meerdere studies blijkt dat ons dieet duidelijk een groot effect heeft op de soorten bacteriën die in onze darmen leven. Darmbacteriën prikken namelijk graag een vorkje mee. Er is echter niet zoveel bekend over de effecten van gekookt voedsel op onze darmbacteriën ten opzichte van rauw eten. Koken verhoogt onder andere de verteerbaarheid van koolhydraten in de dunne darm, waardoor er minder koolhydraten de dikke darm bereiken, waar ze verder worden afgebroken door darmbacteriën. Daarnaast breekt koken antimicrobiële stoffen die aanwezig zijn in ons voedsel af, waardoor de activiteit van deze stoffen wordt beperkt. Het zou dus goed kunnen dat gekookt voedsel een ander effect heeft op onze darmbacteriën, in vergelijking met rauw voedsel.

Rauw versus gekookt voedsel

Amerikaanse onderzoekers publiceerden onlangs een studie waarin ze onderzoek deden naar het effect van gekookt voedsel op de darmbacteriën van muizen. De proefdieren kregen mager rundvlees of zoete aardappel voorgeschoteld, ofwel rauw ofwel gekookt. Zoals al eerder gerapporteerd, verschilde de darmmicrobiota van de vleesetende muizen van die van de dieren op een plantaardig dieet. Binnen de groep vleesetende muizen waren er geen verschillen te detecteren tussen rauw en gekookt. Daartegenover verschilden de darmbacteriën van de muizen die rauwe aardappels hadden gegeten duidelijk van de muizen die de gekookte versie hadden verorberd. De muizen op een dieet van rauwe aardappels hadden minder verschillende soorten darmbacteriën en ook minder bacteriën in totaal. Ook lieten de onderzoekers zien dat darmbacteriën zich qua vertering aanpasten aan de rauwe of gekookte voedselbrij die de darmen bereikte.

“De muizen op een dieet van rauwe aardappels hadden minder verschillende soorten darmbacteriën en ook minder bacteriën in totaal.”

De verteerbaarheid van zetmeel

Zoete aardappel bestaat voornamelijk uit zetmeel. Koken verandert de structuur van zetmeel zodanig, dat het beter wordt opgenomen in de dunne darm. Daardoor bereikt er minder zetmeel de dikke darm, waar de darmbacteriën het verder afbreken. Het zou kunnen dat het verschil in verteerbaarheid van zetmeel verklaarde waarom het dieet van rauwe aardappelen leidde tot een andere darmmicrobiota in muizen, dan het dieet van gekookte aardappelen. Om dit te testen, zetten de wetenschappers een andere groep muizen op een dieet waarin goed of slecht verteerbaar zetmeel in verwerkt werd. En inderdaad, de muizen die slecht verteerbaar zetmeel geserveerd kregen, lieten dezelfde veranderingen in de darmmicrobiota zien als de muizen op een dieet van rauwe aardappelen.

Minder antimicrobiële stoffen

Koken heeft niet alleen effect op zetmeel, maar ook op hittegevoelige antimicrobiële stoffen. In verse muizenpoep, waarin darmbacteriën terug te vinden zijn, kunnen niet alleen het aantal darmbacteriën geteld worden, maar ook in hoeverre hun cellen beschadigd zijn. De wetenschappers zagen dat de muizen die rauwe aardappel hadden gegeten, minder bacteriën en bovendien meer beschadigde bacteriecellen uitpoepten. Eenzelfde effect was zichtbaar in muizen behandeld met antibiotica. Daarnaast lieten de wetenschapper zien dat een aantal antimicrobiële componenten daadwerkelijk minder aanwezig waren in gekookte versus rauwe aardappel. De onderzoekers konden echter niet uitsluiten dat koken ook nog op andere manieren een effect had op de soorten en de hoeveelheid darmbacteriën in de muizen.

“De wetenschappers zagen dat de muizen die rauwe aardappel hadden gegeten, minder bacteriën en bovendien meer beschadigde bacteriecellen uitpoepten.”

Hapklaar voor mensen?

Om te kijken of dezelfde principes ook voor mensen gelden, werden gezonde mensen twee keer drie dagen op een plantaardig dieet gezet: de eerste drie dagen kregen ze gekookt, de andere dagen rauw voedsel (of andersom). Het verschil tussen de proefpersonen onderling was groot, maar over het algemeen waren er verschillen zichtbaar in de diversiteit aan soorten darmbacteriën tussen de twee diëten.  

Al met al laat deze studie zien dat het koken van (plantaardig) voedsel effect heeft op onze darmbacteriën – overigens zonder conclusies te trekken over of rauw of gekookt per se gezonder is. In ieder geval duidt de studie erop dat de manier waarop voedsel bereid wordt, ook belangrijk is om mee te nemen in toekomstige studies naar darmbacteriën. Het feit dat rauw (plantaardig) voedsel de darmmicrobiota kan verstoren, geeft daarnaast nieuwe aanknopingspunten voor therapeutische componenten in ons dieet. Tot slot leidt de studie ook tot nieuwe inzichten in de co-evolutie van ons en onze darmbacteriën: zowel mens als darmbacterie lijken zich hebben aangepast aan de oeroude gewoonte om eten te koken.

Bron:https://www.nature.com/articles/s41564-019-0569-4

Lees ook: