Stijging slokdarmkanker en melanomen
Nederlanders krijgen vaker slokdarmkanker en melanoom dan twintig jaar geleden. Mannen krijgen daarnaast vaker nierkanker en vrouwen longkanker en kanker van de mondholte, keelholte en alvleesklier. Dat blijkt uit promotieonderzoek van epidemiologe Henrike Karim-Kos. Zij onderzocht per kankersoort welke resultaten er geboekt zijn en welke soorten vaker voorkomen. Slokdarmkanker komt 84 procent vaker voor bij mannen en 46 procent vaker voor bij vrouwen dan twintig jaar geleden. Bij melanoom van de huid gaat het om een stijging van 118 procent bij mannen en 92 procent bij vrouwen. De overleving van beide groepen patiënten is wel sterk verbeterd. Nierkanker komt tegenwoordig 16 procent vaker voor bij mannen dan eind jaren 80. Bij vrouwen is er een stijging van longkanker (120 procent) en kanker van de mondholte (52 procent), keelholte (29 procent) en alvleesklier (13 procent) zichtbaar. De overlevingskansen van patiënten met deze kankersoorten is licht verbeterd of bleef gelijk. Bij patiënten met kanker van de slokdarm, maag, alvleesklier, galblaas en long bleef de overlevingskans laag. In vergelijking met de rest van Europa verslechterde de situatie bij vrouwen. Melanomen van de huid en kanker van de mond- en keelholte, strottenhoofd, slokdarm, long en borst kwamen vaker voor bij Nederlandse vrouwen. Bij mannen kwam alleen slokdarmkanker en Hodgkin-lymfoom vaker voor. Bij de meeste van deze kankersoorten spelen risicofactoren als roken, alcohol, overgewicht en zonlicht een rol.
Minder doden
De promovenda toonde aan dat 20 procent van de Nederlanders de afgelopen decennia minder vaak aan kanker overleed. Dat minder mensen zijn overleden aan kanker komt onder andere omdat sommige vormen van kanker nu veel minder vaak voorkomen, bijvoorbeeld maag- en galblaaskanker. Daarnaast komen long-, blaas-, en strottenhoofdkanker bij mannen veel minder vaak voor. Bij vrouwen zijn baarmoederhals- en eierstokkanker op hun retour. Ook is de vijfjaars overlevingskans van bepaalde vormen van kanker gestegen. Bij patiënten met dikke darmkanker steeg de overlevingskans van 54 naar 60 procent en bij leukemiepatiënten van 36 naar 53 procent. ‘Hier zijn diagnostiek en behandelingen duidelijk verbeterd’, zegt Karim-Kos.
Henrike Karim-Kos is op 21 november op haar proefschrift ‘Progress against cancer in the Netherlands since the late 1980s’ gepromoveerd.